Jak bezpieczniej uprawiać seks? Jakie są drogi zakażenia HIV i innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową? Czym w ogóle jest HIV i jakie są jego objawy? Jak wygląda test na HIV, gdzie go wykonać, kiedy jego wynik jest wiarygodny? Jakie ryzyko niesie z sobą używanie substancji psychoaktywnych? Na te, a także wiele innych pytań można znaleźć odpowiedź w przygotowanej przez Stowarzyszenie Program Stacja aplikacji mobilnej oraz na stronie projektu Połączenia CTRLowane.
Obecnie Internet jest najskuteczniejszym i najdogodniejszym sposobem dotarcia do młodzieży, przede wszystkim ze względu na jego powszechną dostępność. W sieci można znaleźć bardzo wiele informacji na temat HIV/ AIDS oraz substancji psychoaktywnych, jednak nie zawsze są one rzetelne, czasem wręcz sprzeczne. Z tego powodu Program Stacja wraz ze Społecznym Komitetem ds. AIDS przygotowali ofertę, której głównym celem jest dostarczenie odbiorcom informacji zgodnych z faktycznym, aktualnym stanem wiedzy na temat tych zagadnień.
W Polsce zdiagnozowano do tej pory zakażenie HIV u 19 805 osób, odnotowano 3 309 zachorowań na AIDS i 1 322 zgony osób zakażonych (źródło: PZH na dzień 30.11.2015r.). Szacunkowe dane epidemiologiczne jasno wskazują, że skala problemu jest o wiele większa. Eksperci zgodnie twierdzą, że problem zakażenia dotyczy w rzeczywistości 36 - 45 tys. osób, spośróad których przynajmniej 50% nie wie o swoim zakażeniu (źródło: Krajowe Centrum ds. AIDS). Ponadto mamy do czynienia z ciągłym wzrostem liczby zakażeń na terenie naszego kraju. Do roku 2009 odnotowywano ich 600 - 800 rocznie, podczas gdy w 2015 r. było to już ponad 1 200 nowo wykrytych zakażeń. Zdecydowaną większość stanowią zakażenia wśród ludzi młodych – 44% dotyczy osób w wieku 20-29 lat, a 36% osób między 30 a 39 rokiem życia.
Aplikacja mobilna Połączenia, przygotowana przez Stowarzyszenie Program Stacja, dostępna dla użytkowników smartfonów z systemem Android (https://play.google.com/store/apps/details?id=pl.org.programstacja.polaczenia) zawiera szereg użytecznych informacji na temat HIV i AIDS, w tym: sposobów minimalizowania ryzyka zakażenia, w jaki sposób używanie substancji psychoaktywnych może zwiększyć to ryzyko, a także gdzie bezpłatnie i anonimowo można wykonać test na HIV na terenie Polski. Atrakcyjna forma oraz dostępne wewnątrz aplikacji quizy czynią z niej użyteczne narzędzie dla młodego odbiorcy.
Osoby, które chciałyby skorzystać z pełnej oferty przygotowanej przez autorów projektu powinny odwiedzić stronę internetową Połączenia CTRLowane (www.polaczenia.org.pl). Znajdą tam aktualne informacje na temat działań profilaktycznych prowadzonych podczas imprez plenerowych, w domach studenckich, a także w miejscach, gdzie młodzież spędza czas wolny. Strefa wiedzy dostępna na stronie to baza artykułów na temat bezpieczniejszych form zabawy, ryzyka związanego z używaniem poszczególnych substancji psychoaktywnych oraz ryzyka zakażenia HIV, związanego z podejmowaniem poszczególnych kontaktów seksualnych.
Klienci Punktów Konsultacyjno- Diagnostycznych, w których bezpłatnie i anonimowo można wykonać test w kierunku HIV, bardzo często przytaczają nieprawdziwe informacje na temat HIV, które przeczytali w Internecie. Założeniem akcji jest przedstawienie młodym odbiorcom rzetelnej wiedzy na temat wirusa, ryzyka zakażenia i sposobów jego uniknięcia – podkreśla Maciej Nazarewicz, doradca PKD ze Społecznego Komitetu ds. AIDS.
Warto także zwrócić uwagę na specyficzne powiązanie ryzykownych zachowań seksualnych z używaniem substancji psychoaktywnych w grupie młodych ludzi i studentów. Już samo rozpowszechnienie alkoholu i innych substancji w tej grupie, zwiększa ryzyko ich występowania (zmniejsza zdolność kontrolowania własnych zachowań).
Jak pokazuje raport z badania ankietowego na temat używania substancji psychoaktywnych przez studentów, autorstwa Janusza Sierosławskiego, co trzeci student i prawie co piąta studentka pod wpływem alkoholu popełnili czyny, których potem żałowali (bójka, prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu, ryzykowne zachowania seksualne). Wyniki pokazują także, też że wzrost spożycia alkoholu wiąże się również z chęcią pozbycie się zahamowań wśród młodych ludzi, co może prowadzić do podejmowania zachowań potencjalnie ryzykownych.
Ze wstępnych wyników badania ESPAD 2015 („European School Survey Project on Alcohol and Drugs”) wynika, że najbardziej rozpowszechnioną substancją psychoaktywną wśród młodzieży są napoje alkoholowe. Chociaż raz w ciągu całego swojego życia piło 84% uczniów z młodszej grupy (wiek: 15-16 lat) i 96% uczniów ze starszej grupy (wiek: 17-18 lat). Do najbardziej popularnych narkotyków używanych przez młodzież należą marihuana i haszysz. Do kontaktu z nimi (chociaż raz w ciągu całego życia) przyznało się 24,3% młodszych uczniów i 37,3% starszych uczniów. (źródło: Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii).
Jednym z istotnych tematów poruszanych w rozmowach z odbiorcami jest redukcja szkód zdrowotnych i społecznych związanych z przyjmowaniem substancji psychoaktywnych. Studia to dla wielu osób okres poszukiwania nowych doświadczeń, testowania własnych granic, w związku z tym wielu studentów sięga po nie w wolnym czasie eksperymentując, lecz także często używając szkodliwie lub się uzależniając. Młodzi ludzie często nie odnoszą potencjalnego ryzyka związanego z przyjmowaniem substancji psychoaktywnych bezpośrednio do siebie i nie mają wiedzy na temat uzależnień. Edukatorzy/rki rozmawiają z nimi m.in. o tym jak zadbać o bezpieczeństwo podczas imprezy, akcentując np. to, że pod wpływem alkoholu i/lub narkotyków łatwiej jest zdecydować się np. na niezabezpieczony kontakt seksualny albo stać się ofiarą przestępstwa oraz jak temu zapobiegać – komentuje Katarzyna Kałuska, koordynatorka projektu po stronie Programu Stacja.
W ramach projektu Połącznia CTRLowane istnieje możliwość skorzystania z bezpłatnych i anonimowych konsultacji psychologicznych w zakresie zdrowia seksualnego. Oferta skierowana jest do studentów/ek warszawskich uczelni wyższych, którzy doświadczają trudności w sferze psychoseksualnej, mają problemy w relacji z partnerem/ką lub po prostu chcą poszerzyć swoją wiedzę z zakresu zdrowia seksualnego. Szczegółowe informacje o ofercie dostępne są na stronie http://www.skaids.org/pl/gabinet-terapii
Połączenia CTRLowane to inicjatywa organizacji pozarządowych od lat zajmujących się działaniami profilaktycznymi. Inicjatorem akcji jest Stowarzyszenie Program Stacja (http://programstacja.org.pl/), a partnerem Społeczny Komitet ds. AIDS (www.skaids.org).
